Dostępność cyfrowa w kontekście wytycznych WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines) jest obowiązkiem prawnym. Jej celem jest zapewnienie równego dostępu do informacji i usług cyfrowych dla wszystkich użytkowników, w tym osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Kogo jednak obowiązują te wymagania? Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje na ten temat.
Podmioty publiczne – główni adresaci regulacji
1. Urzędy administracji publicznej
Wymagania dostępności dotyczą zarówno urzędów administracji centralnej (np. ministerstwa, urzędy centralne), jak i samorządowej (np. urzędy miast, gmin, powiatów).
- Zakres obowiązków:
- Udostępnienie stron internetowych i aplikacji mobilnych zgodnych z wytycznymi WCAG 2.1 na poziomie AA.
- Publikacja deklaracji dostępności, która jasno określa poziom zgodności serwisów z wymaganiami prawnymi.
- Zapewnienie alternatywnych sposobów kontaktu (np. tłumacz języka migowego online).
2. Instytucje edukacyjne
Ustawa obejmuje wszystkie publiczne placówki oświatowe, takie jak szkoły podstawowe, średnie i wyższe, a także inne jednostki edukacyjne, w tym centra doskonalenia zawodowego.
- Zakres obowiązków:
- Dostosowanie serwisów edukacyjnych i platform e-learningowych, aby były dostępne dla uczniów i studentów z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
- Udostępnienie cyfrowych materiałów dydaktycznych w formie dostępnej dla wszystkich, w tym alternatywnych wersji dla osób niewidomych czy niesłyszących.
3. Podmioty finansowane z budżetu państwa
Dotyczy to takich jednostek, jak:
-
Instytuty naukowe,
-
Agencje rządowe,
-
Inne organizacje realizujące zadania publiczne przy wsparciu finansowym z budżetu państwa.
-
Zakres obowiązków:
- Wprowadzenie dostępności cyfrowej na wszystkich stronach internetowych związanych z działalnością naukową, badawczą czy administracyjną.
- Zapewnienie czytelnych i dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami formularzy online i procedur rejestracyjnych.
4. Jednostki służby zdrowia
Wymagania dostępności cyfrowej obejmują publiczne placówki medyczne, takie jak szpitale, przychodnie, stacje sanitarno-epidemiologiczne i inne podmioty świadczące usługi zdrowotne.
- Zakres obowiązków:
- Strony internetowe i aplikacje mobilne muszą umożliwiać łatwy dostęp do informacji o świadczeniach medycznych, rejestracji wizyt czy wynikach badań.
- Wdrożenie funkcji alternatywnych, takich jak audiodeskrypcja, napisy do treści wideo, czy dostępne wersje plików PDF.
5. Publiczne instytucje kulturalne (biblioteki, muzea, teatry publiczne)
Obowiązki dostępności cyfrowej obejmują również publiczne instytucje kultury, które udostępniają informacje o swoich zasobach, wydarzeniach czy projektach.
- Zakres obowiązków:
- Dostosowanie stron internetowych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, w tym zapewnienie dostępności wirtualnych zasobów (np. cyfrowych zbiorów bibliotecznych czy wirtualnych wycieczek po muzeach).
- Udostępnienie informacji o repertuarze, wystawach i innych wydarzeniach w formie dostępnej dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
- Wprowadzenie rozwiązań wspierających osoby niewidome, niesłyszące i z trudnościami w poruszaniu się (np. audiodeskrypcja, tłumaczenie na język migowy).
Obowiązek ten wynika z Ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, wdrażającej Dyrektywę UE 2016/2102. W Polsce podmioty publiczne są zobowiązane do dostosowania swoich stron internetowych i aplikacji mobilnych do wytycznych WCAG 2.1 na poziomie AA.
Podmioty sektora prywatnego – czy muszą spełniać wymagania?
Obowiązek dostępności cyfrowej dla niektórych firm prywatnych wynika z Europejskiego Aktu o Dostępności (European Accessibility Act – EAA), który został wprowadzony w celu ujednolicenia wymagań dotyczących dostępności produktów i usług w całej Unii Europejskiej. W Polsce przepisy te zostały wdrożone przez Ustawę z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze.
Firmy prywatne objęte obowiązkiem dostępności cyfrowej to:
-
Firmy z sektora e-commerce – wymagania dotyczą tych firm, które:
- prowadzą działalność związaną ze sprzedażą online, ale tylko jeśli ich roczne obroty przekraczają równowartość 2 milionów euro (określone w przepisach dotyczących MŚP).
- Zobowiązane są dostosować proces zakupowy, nawigację, formularze, a także zapewnić alternatywną obsługę w przypadku niedostępności cyfrowej.
-
Instytucje finansowe – takie jak banki, firmy ubezpieczeniowe i inne instytucje oferujące usługi finansowe, bez względu na wysokość obrotów. Dotyczy to w szczególności:
- systemów bankowości internetowej i aplikacji mobilnych,
- serwisów informacyjnych o produktach finansowych,
- terminali płatniczych.
-
Firmy telekomunikacyjne – wszystkie przedsiębiorstwa oferujące usługi telekomunikacyjne muszą dostosować swoje serwisy internetowe i aplikacje mobilne, niezależnie od wielkości firmy. Dotyczy to również udostępniania dostępnych instrukcji obsługi sprzętu.
-
Firmy transportowe – w tym przewoźnicy autobusowi, kolejowi i lotniczy, jeśli oferują systemy rezerwacji biletów online lub rozkłady jazdy. Obowiązek dotyczy firm o obrotach przekraczających 2 miliony euro rocznie.
-
Dostawcy usług audiowizualnych (np. VOD) – platformy streamingowe i inne serwisy muszą zapewniać dostępność treści cyfrowych, np. napisów, audiodeskrypcji, a także dostępności samego interfejsu.
-
Dostawcy sprzętu samoobsługowego – firmy oferujące automaty biletowe, bankomaty, terminale płatnicze i inne urządzenia samoobsługowe muszą dostosować je do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
Organizacje pozarządowe
Podstawą prawną dla organizacji pozarządowych (NGO), które są zobowiązane do zapewnienia dostępności cyfrowej, jest Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Artykuł 3 ustawy definiuje zakres podmiotowy, w tym NGO, które są beneficjentami funduszy publicznych). Obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej dotyczy nie tylko podmiotów publicznych, ale również organizacji pozarządowych (NGO), które:
- Otrzymują wsparcie finansowe z funduszy publicznych – niezależnie od tego, czy środki te pochodzą z budżetu krajowego, czy unijnego.
- Realizują zadania publiczne – np. projekty edukacyjne, społeczne lub integracyjne, które są związane z osobami z niepełnosprawnościami.
Organizacje realizujące projekty na rzecz osób z niepełnosprawnościami mają dodatkowy obowiązek zapewnienia dostępności, zarówno cyfrowej (strony i aplikacje), jak i informacyjnej (np. tłumaczenia na język migowy).
Obowiązki NGO w zakresie dostępności cyfrowej to:
- Strony internetowe i aplikacje mobilne NGO muszą być zgodne z WCAG 2.1 na poziomie AA.
- NGO muszą zapewnić alternatywne sposoby kontaktu, jeśli dostępność cyfrowa nie może być w pełni zrealizowana.
- Organizacje powinny publikować deklarację dostępności na swoich stronach internetowych.