Cel kryterium – czyli o co chodzi?
Kryterium 3.2.2 (poziom A) koncentruje się na tym, aby elementy formularzy, takie jak pola tekstowe, listy wyboru, checkboxy czy przyciski, zachowywały się w sposób przewidywalny. Innymi słowy – użytkownik powinien mieć pełną kontrolę nad tym, kiedy następuje zmiana kontekstu, np. przeładowanie strony lub wykonanie akcji.
Co to oznacza w praktyce?
Wyobraźmy sobie sytuację, w której wybierasz kategorię w sklepie internetowym, a strona natychmiast przeładowuje się po zaznaczeniu filtra. Może to być frustrujące, zwłaszcza jeśli użytkownik chciał wybrać kilka filtrów naraz. Takie zachowanie może również utrudniać nawigację osobom korzystającym z czytników ekranu – po przeładowaniu muszą one ponownie odnaleźć miejsce, w którym się znajdowały.
Kto skorzysta na tym rozwiązaniu?
Kryterium 3.2.2 poprawia komfort korzystania z formularzy i interaktywnych elementów na stronie dla wielu użytkowników, w tym:
- **Osób niewidomych i słabowidzących** – nagłe przeładowanie strony może być dezorientujące, a powrót do miejsca, w którym użytkownik był wcześniej, wymaga dodatkowych działań.
- **Osób z trudnościami poznawczymi** – niespodziewane zmiany mogą rozpraszać i utrudniać skupienie się na zadaniu.
- **Osób z ograniczoną mobilnością** – ponowne odnalezienie formularza po zmianie kontekstu wymaga większego wysiłku.
Jak spełnić kryterium WCAG 3.2.2?
Aby zapewnić użytkownikom kontrolę nad zmianami w formularzu, warto stosować następujące zasady:
- Formularze powinny być wysyłane dopiero po wyraźnym działaniu użytkownika
Pole wyszukiwarki czy formularz kontaktowy nie powinny przesyłać danych automatycznie po uzupełnieniu ostatniego pola – użytkownik powinien samodzielnie nacisnąć przycisk „Wyślij” lub „Szukaj”.
- Listy rozwijane i filtry nie mogą automatycznie przeładowywać strony
Jeśli użytkownik wybiera opcję w filtrze wyszukiwania, powinien mieć możliwość zaznaczenia kilku opcji, a dopiero potem kliknięcia „Zastosuj”.
- Wszystkie zmiany powinny być przewidywalne
Jeśli po wprowadzeniu danych otworzy się dodatkowe pole formularza (np. pole na dane firmy po zaznaczeniu „Faktura VAT”), to powinno być to jasne i intuicyjne.
- Przyciski akcji powinny być jednoznaczne
Na przykład otwarcie kalendarza do wyboru daty powinno być realizowane za pomocą wyraźnie opisanego przycisku, a nie aktywowane automatycznie po wejściu w pole daty.
Czy są wyjątki?
Niektóre zmiany kontekstu w formularzach mogą być dopuszczalne, jeśli są intuicyjne i nie dezorientują użytkownika:
- **Aktywacja dodatkowych pól** – jeśli formularz zawiera dynamiczne pola, np. po wybraniu „Firma” pojawia się pole na NIP, to nie narusza to kryterium, o ile użytkownik spodziewa się takiego działania.
- **Przyciski nawigacyjne** – kliknięcie linku, przycisku lub zmiana zakładki jest standardową interakcją, więc nie wymaga dodatkowego potwierdzenia.
Przykłady zastosowania w praktyce
- Portal e-commerce – filtry produktów nie przeładowują strony natychmiast, tylko dopiero po kliknięciu przycisku „Zastosuj filtry”.
- Serwis bankowy – wybór „Przelew międzynarodowy” powoduje pojawienie się dodatkowych pól na IBAN i kod SWIFT, ale nie resetuje formularza.
- Rejestracja na wydarzenie – po zaznaczeniu „Opcja z noclegiem” pojawia się pole wyboru pokoju, ale samo kliknięcie checkboxa nie przenosi użytkownika na nową stronę.
Czy wiesz, że?
Automatyczne przeładowywanie strony po wyborze opcji w formularzu może być frustrujące dla wielu użytkowników. Najlepszym rozwiązaniem jest zawsze pozostawienie użytkownikowi kontroli nad tym, kiedy ma nastąpić zmiana kontekstu.
Wprowadzenie tych zasad sprawia, że formularze są bardziej dostępne i wygodne dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich sposobu korzystania z internetu.
